Afasie en behandeling: keuzes

In het algemeen wordt wel gesteld dat afasietherapie als doel heeft: het verbeteren van communicatie in een sociale context ofwel in het dagelijkse leven. Dus een functionele doelstelling staat voorop.
Wanneer een therapie van een bepaalde richting uitgaat, is dat dan functioneel (veel context) of stoornisgericht (weinig context)? Voor de patiënt met een afasie zal juist het functionele aspect van groot belang zijn, om te kunnen communiceren met zijn omgeving. Het generaliseren van verbetering in communicatieve vaardigheden naar situaties en personen in de omgeving van de patiënt is een van de doelen die men zou willen bereiken.
De ANTAT (ANELT) wordt gebruikt om het niveau van verbaal communicatieve taalvaardigheid te meten en om veranderingen van verbaal communicatieve taalvaardigheid in de tijd te meten (Dharmaperwira-Prins 2002).
Van belang blijft het altijd zorgvuldig kijken naar het soort afasie waarbij het zaak is om ook bijkomende factoren te overwegen. Denk aan: aandachts- en geheugenproblematiek, decorumverlies, oriëntatiestoornis, depersonalisatie, hemianopsie, hemiplegie, en zo meer. Keuzes voor behandeling kunnen slechts gemaakt worden op basis van een zo juist mogelijk totaalbeeld van de patiënt.
Het lijkt er op dat de keuze voor één therapie alleen niet zozeer te verantwoorden is, echter wel een combinatie van therapieën of onderdelen daarvan, omdat ze complementair werken, maar ook overlappen in uitwerking. Het is daarmee wenselijk te onderzoeken of therapiesoorten elkaar mogelijk ook kunnen versterken en of het helder te krijgen is of de resultaten na het geven van een bepaalde gekozen therapie even goede resultaten geeft als wanneer men een andere therapie toepast.
Doesborgh et al. (2003) tonen met hun onderzoek aan (verbetering ANTAT) dat fonologische en semantische therapie elk een eigen therapiespecifiek effect hebben, maar ook dat therapieën van verschillende categorieën kunnen elkaar versterken.
Vragen die worden opgeroepen, zijn bijvoorbeeld: in welke volgorde en in hoeveel tijd zal welke therapie worden gekozen om een optimale vooruitgang te behalen? De mogelijkheid van combineren van therapieën of het maken van keuzes in programma’s hangt af van de beschikbare tijd per patiënt en wordt daarmee een kostenafweging.

Geschreven door M. Coppens