Stem: mutatie bij mannen

Een menselijk lichaam groeit vanaf de geboorte tot volwassenheid. Ook de delen die verantwoordelijk zijn voor stemgeving zijn volop in groei en ontwikkeling tot aan de volwassen leeftijd. Bij mannen is er echter vanaf de prille puberteit een grotere wijziging in ontwikkeling in deze structuren ten opzichte van vrouwelijke stemgevingselementen. Onder structuren verstaan we spieren, membranen, ligamenten en kraakbeenstructuren. Er is een lengtegroei, maar ook een toename van massa en een toename in stijfheid van de stembanden.

Onder mutatie verstaan we: het veranderen van de mannelijke stem onder invloed van androgenen en in mindere mate groeihormonen, in de puberteit.
Effecten van mutatie zien we bij jongens tussen 13 en 15 jaar verschijnen en bij meisjes tussen 12 en 14 jaar. De bouw van de larynx verandert bij beide geslachten, echter bij het mannelijke geslacht veel uitgesprokener.

De gemiddelde toonhoogte van een vrouwenstem bij spreken is 196-233 Hz. en een gemiddelde toonhoogte van een mannenstem bij spreken is 110-131 Hz.

Niet alleen de bouw van het mannelijk lichaam en dus de spraakorganen veranderen in de puberleeftijd, maar bij jongens worden de stemplooien dikker (hogere massa per lengte), langer (met name het membraneus deel), het skelet van de larynx groeit en de supra- en subglottisruimten verwijden. Ter indicatie: de lengte van de stemplooien van volwassen mannen varieert tussen 17 en 21 mm., bij volwassen vrouwen tussen 11 en 15 mm.

Door dit alles zal de stem zelf veranderen: de toonhoogte wijzigt. Bij jongens zet een toonhoogtedaling in en de stem kan tot wel een octaaf dalen. Ook het bereik van toonhoogte zal hiermee wijzigen: het wordt groter, maar zal ook naar beneden verschuiven. Door vergroting in supra- en subglottisruimten zal de klankkleur veranderen, het longvolume en de spierkracht zal toenemen, wat gevolg heeft voor stemgeving en ook de borstregister en falsetregisters komen tot ontwikkeling.

Geschreven door M. Coppens